Đại biểu Quốc hội kiến nghị sớm sửa Luật về tác hại thuốc lá, thêm Luật Dân số

Tại phiên thảo luận ngày 30/5, các đại biểu Quốc hội đã nêu lên những lo ngại lớn về các vấn đề y tế cộng đồng liên quan đến thuốc lá và dân số. Đặc biệt, đại biểu Thái Thị An Chung (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An) và đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội) đã cùng bày tỏ quan điểm về việc sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và bổ sung Luật Dân số vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung phát biểu. 

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá thế hệ mới gia tăng đáng lo ngại

Trong những năm qua, Việt Nam đã đối mặt với một vấn đề mới: sự xuất hiện và gia tăng của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đây là những sản phẩm được cho là ít độc hại hơn so với thuốc lá truyền thống, nhưng thực tế lại chứa đựng nhiều nguy cơ đối với sức khỏe, đặc biệt là đối với giới trẻ. Dù đã có một số nỗ lực trong việc kiểm soát các sản phẩm này, nhưng hiệu quả vẫn chưa cao.

Theo báo cáo từ Bộ Y tế, tỷ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện tử đã gia tăng nhanh chóng, với nhóm tuổi từ 13-17 là đối tượng sử dụng chủ yếu. Mặc dù vậy, chính sách và hành động của Việt Nam hiện tại vẫn còn chậm, và chưa có một cơ chế pháp lý rõ ràng để kiểm soát các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Điều này gây ra sự lo ngại về ảnh hưởng lâu dài của thuốc lá thế hệ mới đối với sức khỏe cộng đồng, nhất là trong bối cảnh giới trẻ đang trở thành nhóm sử dụng chính.

Trong khi đó, các quốc gia khác như Thái Lan, Singapore, và nhiều quốc gia phát triển đã đưa ra các biện pháp nghiêm ngặt hơn để kiểm soát sản phẩm thuốc lá mới. Điều này cho thấy Việt Nam cần phải có sự thay đổi trong chiến lược phòng chống tác hại của thuốc lá, bằng cách cập nhật và điều chỉnh Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá để đáp ứng với tình hình mới.

Sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá là một yêu cầu cấp bách

Trong bối cảnh này, đại biểu Thái Thị An Chung đã kêu gọi Chính phủ sớm bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 dự án sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá. Cụ thể, bà đề xuất áp dụng quy trình rút gọn để thông qua sửa đổi luật này ngay trong kỳ họp Quốc hội thứ 8 tới, nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý sản phẩm thuốc lá thế hệ mới.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng nhấn mạnh rằng cần phải cấm triệt để việc sản xuất, buôn bán và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tại Việt Nam, đặc biệt khi các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến cáo mạnh mẽ về tác hại của các sản phẩm này đối với sức khỏe người dân.

Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Nguyễn Anh Trí phát biểu. Ảnh: (Văn Điệp/TTXVN)

Cần sự hợp tác chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Để đạt được mục tiêu này, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về tác hại của thuốc lá, đồng thời tạo ra môi trường pháp lý mạnh mẽ để cấm các loại thuốc lá thế hệ mới. Chính phủ cũng cần phối hợp với các tổ chức quốc tế và cộng đồng y tế để triển khai các biện pháp giám sát, kiểm soát chặt chẽ hơn đối với thị trường thuốc lá.

Xây dựng Luật Dân số – Một nhiệm vụ cấp thiết trong bối cảnh già hóa dân số

Bên cạnh việc sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, các đại biểu Quốc hội còn bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề dân số. Đại biểu Nguyễn Anh Trí và Tô Ái Vang đều nhấn mạnh rằng Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số, một thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Theo báo cáo từ Bộ Y tế, quy mô dân số của Việt Nam đã vượt quá 100 triệu người vào năm 2023, với tỷ lệ người trong độ tuổi lao động chiếm khoảng 70%. Tuy nhiên, trong khi dân số vàng của đất nước đang dần giảm, thì những vấn đề như chất lượng dân số, sự phân bố không đều giữa các vùng miền, và tỷ lệ sinh ở nhóm nghèo vẫn là những thách thức lớn.

Cơ cấu dân số vàng – Cơ hội và thách thức

Việt Nam đang đối diện với một nghịch lý lớn: trong khi một phần lớn dân số vẫn còn trong độ tuổi lao động, thì tốc độ già hóa dân số cũng đang diễn ra nhanh chóng. Theo dự báo của Liên hợp quốc, Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn dân số già vào năm 2038, khi tỷ lệ người cao tuổi sẽ tăng mạnh. Điều này đòi hỏi Việt Nam cần có những biện pháp kịp thời để tận dụng cơ hội dân số vàng, đồng thời thích ứng với sự thay đổi của cơ cấu dân số.

Đại biểu Tô Ái Vang cho rằng việc xây dựng Luật Dân số là cần thiết để giải quyết những vấn đề này, từ việc cải thiện chất lượng dân số, phân bố dân cư hợp lý cho đến việc phát triển các chính sách hỗ trợ người già, người lao động và nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi đối tượng trong xã hội.

Chúng ta cần hành động ngay để đảm bảo một tương lai bền vững

Việc xây dựng và sửa đổi các luật liên quan đến sức khỏe và dân số không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước mà còn là nhiệm vụ của cả cộng đồng. Chính phủ cần có những chiến lược rõ ràng để đối phó với các vấn đề đang nảy sinh, từ việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước tác hại của thuốc lá đến việc điều chỉnh các chính sách dân số sao cho phù hợp với tình hình thực tế.

Thanh Tâm