Chủ động, đoàn kết và sáng tạo trong triển khai nhiệm vụ của công tác dân số trong tình hình mới

Trong 9 tháng đầu năm 2025, Cục Dân số (Bộ Y tế) đã tham mưu Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ và lãnh đạo Bộ Y tế ban hành nhiều văn bản quan trọng, góp phần hoàn thiện khung chính sách, pháp luật trong lĩnh vực dân số. Cục cũng phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện Dự án Luật Dân số trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 (khóa XV), đồng thời hướng dẫn các địa phương triển khai 10 chỉ tiêu trọng tâm thuộc kế hoạch công tác dân số năm 2025.

Theo báo cáo, Cục Dân số đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu theo Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 8/1/2025 của Chính phủ và các nhiệm vụ chuyên môn trọng điểm. Nổi bật là kết quả trong các lĩnh vực: giảm tỷ số giới tính khi sinh, điều chỉnh mức sinh phù hợp từng vùng miền, mở rộng tỷ lệ người sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại, giảm số trường hợp mang thai ngoài ý muốn ở vị thành niên, tăng tỷ lệ phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh được tầm soát, tăng số cặp vợ chồng được tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, cũng như nâng tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ hằng năm.

Những kết quả này góp phần quan trọng vào việc đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác dân số và phát triển trong giai đoạn hiện nay.

Triển khai các đề án và nhiệm vụ trọng tâm

Cục Dân số đã báo cáo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên về tiến độ các đề án, nhiệm vụ do Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Y tế giao, bao gồm:

* Xây dựng khung chính sách tổng thể về dân số nhằm bảo đảm duy trì mức sinh thay thế phù hợp theo vùng, miền và nhóm dân cư;

* Sửa đổi, bổ sung Chương trình điều chỉnh mức sinh giai đoạn mới, bảo đảm duy trì vững chắc mức sinh thay thế của quốc gia;

* Cùng nhiều nội dung quan trọng khác trong lĩnh vực dân số, sức khỏe sinh sản và già hóa dân số.

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng phát biểu

Bên cạnh kết quả đạt được, Cục Dân số cũng nêu một số khó khăn như thiếu nguồn lực tài chính, nhân lực cho chuyển đổi số và đồng bộ dữ liệu dân cư; vướng mắc trong triển khai nhiệm vụ về chăm sóc, nâng cao sức khỏe người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số nhanh; bất cập trong cơ cấu cán bộ dân số tại địa phương khi áp dụng mô hình chính quyền hai cấp.

Định hướng chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Y tế

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên ghi nhận và biểu dương nỗ lực của tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, người lao động Cục Dân số trong việc hoàn thành nhiều nhóm nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt là công tác tham mưu, xây dựng Dự án Luật Dân số.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu trong buổi làm việc

Về nhiệm vụ 3 tháng cuối năm 2025, Thứ trưởng yêu cầu Cục Dân số tập trung vào ba nhóm trọng tâm:

1. Công tác xây dựng Đảng

Căn cứ Nghị quyết Đại hội, Đảng ủy Cục cần rà soát lại Quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ trong Ban Thường vụ, hoàn thiện chương trình làm việc toàn khóa, công tác kiểm tra, giám sát; đồng thời tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao tinh thần trách nhiệm, phòng ngừa tiêu cực và lợi ích nhóm trong thực thi công vụ.

2. Công tác tổ chức – cán bộ

Thứ trưởng cho biết Bộ Y tế đã phê duyệt kế hoạch công tác cán bộ giai đoạn 2026–2031. Cục cần rà soát vị trí việc làm, sắp xếp và kiện toàn đội ngũ lãnh đạo từ cấp phòng trở lên, bảo đảm ổn định tổ chức và hiệu quả hoạt động chuyên môn.

3. Công tác chuyên môn, thể chế

Cục Dân số cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về dân số: Luật, Pháp lệnh, Nghị định, Quyết định, Thông tư... Các nội dung còn hiệu lực phải được sơ kết, đề xuất giải pháp mới, còn các văn bản đã hết hiệu lực cần tổng kết, kiến nghị sửa đổi, bổ sung trước ngày 10/11/2025.

Cục cũng phải bám sát quá trình thảo luận Dự án Luật Dân số tại Quốc hội khóa XV, kịp thời tổng hợp, xây dựng báo cáo tiếp thu, giải trình và chuẩn bị Dự thảo Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật. Trước ngày 15/11/2025, cần hoàn thiện nội dung tham mưu kiện toàn Ban Chỉ đạo Quốc gia về Dân số và Phát triển, rà soát quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên.

Đổi mới mạnh mẽ trong chuyển đổi số dân số

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên yêu cầu Cục Dân số đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực dân số, xây dựng cơ sở dữ liệu dân số đồng bộ, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, góp phần phát triển Chính phủ điện tử và xã hội số.

Các nội dung cần được hoạch định rõ quy mô, dự toán kinh phí và lộ trình thực hiện có cơ sở khoa học và tính khả thi cao.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng nhấn mạnh: khối lượng công việc của Cục Dân số trong những tháng cuối năm là rất lớn, đòi hỏi sự chủ động, đoàn kết và sáng tạo trong triển khai nhiệm vụ. Cục cần tiếp tục bám sát và cụ thể hóa Nghị quyết số 72-NQ/TW về tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, cũng như Kết luận số 149-KL/TW của Bộ Chính trị, nhằm bảo đảm công tác dân số thực sự trở thành một trụ cột trong phát triển bền vững của đất nước.