Lễ phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam 26/12 năm 2024

Ngày 10/12/2024 tại Hà Nội, cùng sự đồng hành của Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) và Công ty cổ phần dược liệu Việt Nam (Vietmec), Bộ Y tế, Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội đã tổ chức Lễ phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam 26/12 năm 2024 với chủ đề “Nâng cao chất lượng dân số để đất nước phồn vinh, gia đình hạnh phúc”.

Văn nghệ chào mừng LMít tinh kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam 26/12

Tham dự Lễ Mít tinh, phía Bộ Y tế có ông Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế; ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số; ông Phạm Vũ Hoàng - Phó Cục trưởng Cục Dân số; bà Hoàng Thị Thơm - Phó Cục trưởng Cục Dân số, đại diện các Vụ/Cục/các đơn vị thuộc Bộ Y tế; đại diện các ban, bộ, ngành, đoàn thể TW, các Trường đại học, Sở Y tế/Chi cục Dân số các tỉnh/thành phố. Bà Trịnh Thu Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam. Các phóng viên từ cơ quan báo chí đến tham dự và đưa tin.

Năm 2024 là năm thứ năm thực hiện Chiến lược Dân số Việt nam đến năm 2030, công tác dân số hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhiều vấn đề dân số thực tiễn phát sinh đã và đang tác động trực tiếp đến đời sống, xã hội và sự phát triển bền vững của Việt Nam trong hiện tại và tương lai: như việc duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc chưa thật sự bền vững, xuất hiện xu thế mức sinh xuống thấp (năm 2023 ước tính là 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất trong lịch sử và dự báo tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo). Tốc độ gia tăng nhanh tỷ số giới tính khi sinh đã được khống chế, nhưng vẫn ở mức cao và chưa có dấu hiệu giảm (năm 2023 là 112 bé trai/100 bé gái). Tốc độ già hóa dân số nhanh và sẽ sớm bước qua thời kỳ dân số vàng; tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, mang thai và sinh con ở người chưa thành niên, tầm vóc, thể lực, chất lượng cuộc sống cần phải được cải thiện nhiều hơn... Trong khi đó, tổ chức bộ máy làm công tác dân số chưa ổn định, thiếu thống nhất giữa các tỉnh, thành phố, nguồn lực đầu tư cho công tác dân số chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

  Ông Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu khai mạc tại Lễ mít tinh

Phát biểu tại buổi lễ mít tinh ông Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ y tế cho biết: “Mặc dù gặp nhiều khó khăn, những người làm công tác dân số trên cả nước vẫn kiên trì, không chùn bước trước thử thách, luôn đoàn kết, đồng cam cộng khổ và tận tâm vì cộng đồng, vì sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương; sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa các ban, ngành, đoàn thể; sự hưởng ứng tích cực từ mọi tầng lớp nhân dân; cùng sự quyết tâm, nỗ lực không ngừng của đội ngũ làm công tác dân số ở các cấp, nhiều bộ, ngành, địa phương đã chủ động, tích cực triển khai các hoạt động phù hợp với tình hình thực tế. Nhờ đó, công tác dân số năm 2024 đã được thực hiện quyết liệt, đồng bộ từ trung ương đến cơ sở với nhiều giải pháp hiệu quả”.

Ông Lê Thanh Dũng – Cục trưởng Cục Dân số phát biểu tại Lễ Mít tinh

Trong lĩnh vực y tế, Việt Nam đã vượt chỉ tiêu về giảm tỷ lệ tử vong mẹ, đạt mức giảm 46 phần nghìn trong 20 năm qua, cao hơn nhiều so với mục tiêu toàn cầu là 34 phần nghìn. Tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại của phụ nữ trong độ tuổi 15-49 đã tăng lên, đạt hơn 60%, góp phần nâng cao sức khỏe sinh sản cho mọi người.

Tuy vậy, bất bình đẳng vẫn đang còn là thách thức ở Việt Nam. Tỷ lệ tử vong mẹ ở các vùng dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa cao gấp ba đến bốn lần so với mức trung bình cả nước. Nhu cầu chưa được đáp ứng về biện pháp tránh thai hiện đại ở thanh niên chưa kết hôn chiếm 40%, gấp bốn lần so với các cặp vợ chồng đã kết hôn. Bên cạnh đó, bạo lực giới vẫn còn phổ biến, với gần hai phần ba (62,9%) phụ nữ đã từng trải qua ít nhất một hình thức bạo lực bởi chồng/bạn tình trong suốt cuộc đời của mình. Việt Nam cũng đang đối mặt với vấn đề lựa chọn giới tính thai nhi, điều này đã được xác định là nguyên nhân chính dẫn đến sự mất cân bằng giới tính khi sinh.

Việt Nam đã bắt đầu già hóa từ năm 2011 và đang già hóa với tốc độ nhanh hơn nhiều so với các quốc gia khác. Dự báo, Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia có dân số già vào năm 2036 và là xã hội siêu già vào năm 2049. Đồng thời, Việt Nam cũng đang bước vào xu hướng mức sinh thấp, với tổng tỷ suất sinh (TFR) là 1,96 vào năm 2023.

Sự chuyển đổi từ một xã hội trẻ thành một xã hội già có nhiều tác động sâu rộng và chúng ta cần bắt đầu chuẩn bị cho những thay đổi dân số này ngay từ bây giờ. Các giải pháp bao gồm tăng năng suất lao động kết hợp với các chính sách tạo việc làm bền vững, cũng như tăng tỷ lệ tham gia lao động, đặc biệt là đối với dân số cao tuổi, hỗ trợ phụ nữ duy trì tham gia thị trường lao động và đầu tư vào y tế và giáo dục.

Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ

Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam khẳng định “UNFPA tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam nhằm cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe sinh sản và tình dục chất lượng cho người dân; thúc đẩy quyền sinh sản; giảm tỷ lệ tử vong mẹ; thu thập và phân tích dữ liệu về dân số đạt chất lượng cao nhất, và giải quyết vấn đề bình đẳng giới và bạo lực giới. Chúng tôi cũng cam kết hỗ trợ Chính phủ Việt Nam xác định các cơ hội mà thay đổi nhân khẩu học đem lại, thúc đẩy phát triển thanh niên và thích ứng phó với già hóa dân số”.

  

Lễ trao cờ phát động tại buổi LMít tinh

Bước sang năm 2025 và những năm sắp tới, công tác dân số tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn nữa, nhiều chỉ tiêu có nguy cơ khó đạt. Để thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch được giao, Bộ Y tế kêu gọi toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác dân số tiếp tục đoàn kết, tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc tham mưu với các cấp uỷ Đảng, chính quyền; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và động viên mọi tầng lớp nhân dân thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách về công tác dân số.

MINH CHÂU

TIN KHÁC