Quản lý sàng lọc mặt bệnh mới trong gói cơ bản của Chương trình Mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh

Các hoạt động sàng lọc trước sinh và sơ sinh được đánh giá là hoạt động quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số, đặc biệt trong những năm đầu đời của trẻ. Sau hơn 15 năm triển khai, hoạt động sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh đã được mở rộng và triển khai trên toàn quốc. Các Trung tâm sàng lọc khu vực phát triển vượt bậc, triển khai nhiều các kỹ thuật sàng lọc mới đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Ngày 07/12/2020, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 1999/QĐ-TTg Phê duyệt Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh đến năm 2030. Với mục tiêu 70% bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh 04 bệnh tật bẩm sinh phổ biến; 90% trẻ mới sinh được sàng lọc sơ sinh 05 bệnh bẩm sinh phổ biến.

Phó Cục trưởng Phạm Vũ Hoàng phát biểu tại Hội thảo

Trong khuôn khổ Chương trình công tác năm 2023, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (nay là Cục Dân số) đã tổ chức 02 lớp tập huấn quản lý sàng lọc mặt bệnh mới trong gói cơ bản của Chương trình Mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh cho 22 tỉnh/thành phố. Tại 02 lớp tập huấn, Phó Cục trưởng phụ trách Phạm Vũ Hoàng phát biểu và ghi nhận những đóng góp của các Trung tâm sàng lọc khu vực trong việc ứng dụng các kỹ thuật y học mới vào thử nghiệm sàng lọc trước sinh và sơ sinh nhằm phát hiện, can thiệp và điều trị sớm các bệnh, tật các rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay trong giai đoạn bào thai và sơ sinh giúp cho trẻ sinh ra phát triển bình thường bình thường hoặc tránh được những hậu quả nặng nề về thể chất và trí tuệ, giảm thiểu người tàn tật, thiểu năng trí tuệ trong cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

GS.TS Nguyễn Vũ Quốc Huy, Hiệu trương Trường Đại học Y Dược Huế

Tại lớp tập huấn lần thứ nhất, diễn ra tại thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế có sự tham gia của các học viên đến từ 11 tỉnh, thành phố thuộc địa bàn phụ trách chuyên môn Trung tâm sàng lọc khu vực thuộc Trường Đại học Y Dược Huế. Lớp tập huấn có sự hiện diện của GS.TS Nhà giáo Nguyễn Vũ Quốc Huy, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Huế và PGS.TS Trần Kim Hảo, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế phát biểu và chào mừng tại lớp tập huấn. Trường Đại học Y Dược Huế là đơn vị phụ trách chuyên môn địa bàn 11 tỉnh thuộc khu vực Miền Trung và Tây Nguyên, là Trung tâm đi đầu thử nghiệm các mặt bệnh mới làm tiền đề xây dựng gói dịch vụ cơ bản sàng lọc trước sinh và sơ sinh.

PGS.TS Trần Kiêm Hảo, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế

Tại lớp tập huấn các chuyên gia trong lĩnh vực sàng lọc trước sinh và sơ sinh đến từ Trường Đại Học Y Dược Huế và Trường Đại học Y Hà Nội trình bày chuyên môn về sàng lọc trước sinh các bệnh mới trong gói cơ bản, các điều kiện kỹ thuật nhân lực cần thiết thực hiện sàng lọc trước sinh; Tổng cục Dân số hướng dẫn thống kê tổng hợp số liệu kết quả chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh và thảo luận giải đáp những vướng mắc trong triển khai chương trình cũng như kỹ thuật sàng lọc sơ sinh.

Lớp tập huấn lần thứ 2 diễn ra tại thành phố Hà Nội, tập huấn cho các học viên của 11 tỉnh, thành phố khu vực Miền núi Phía Bắc và Tây Bắc thuộc địa bàn phụ trách chuyên môn của Trung tâm Chẩn đoán trước sinh thuộc Bệnh viện Phụ sản Trung ương). Với sự hướng dẫn của các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực sàng lọc đến từ Trường Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Nhi Trung ương và Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, các đại biểu nhận rõ hơn về cách tính 01 chỉ tiêu sàng lọc trước sinh và sơ sinh với đầy đủ 04 bệnh đối với sàng lọc trước sinh và 05 bệnh đối với sàng lọc sơ sinh.

Tại 02 lớp tập huấn, nhiều câu hỏi được đặt ra về chuyên môn kỹ thuật sàng lọc trước sinh và sơ sinh các mặt bệnh mới, các khó khăn vướng mắc trong xây dựng kế hoạch giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn 2025-2030. Các chuyên gia và Lãnh đạo Cục đã thảo luận và giải đáp các câu hỏi tại buổi tập huấn, các đại biểu hiểu rõ hơn về sự cần thiết sàng lọc trước sinh và sơ sinh cũng như các điều kiện cần thiết để triển khai sàng lọc, làm cơ sở tham mưu cho cấp có thẩm quyền quan tâm đầu tư cho các cơ sở y tế theo phân tuyến để triển khai cung cấp dịch vụ sàng lọc trước sinh và sơ sinh đáp ứng nhu cầu của nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng dân số và hoàn thành mục tiêu chỉ tiêu đã đề ra tại Quyết định số 1999/QĐ-TTg ngày 07/12/20200 của Thủ tướng Chính phủ. Các đại biểu có đề xuất Tổng cục Dân số (nay là Cục Dân số) tiếp tục tổ chức lớp tập huấn tương tự và chuyên đề đối với từng mặt bệnh cho các nhà quản lý và cán bộ trực tiếp cung cấp dịch vụ sàng lọc trước sinh và sơ sinh.

Cục Dân số ghi nhận các ý kiến đề xuất của đại biểu và hy vọng các đại biểu tiếp tục đồng hành và làm tốt công tác dân số, hoàn thiện mạng lưới sàng lọc trước sinh và sơ sinh, hoàn thành và hoàn thành vượt chỉ tiêu sàng lọc trước sinh và sơ sinh./.

ĐỖ NHẠN