Tập huấn về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

Trong hai ngày 25-26/9/2025, tại thành phố Đà Nẵng, Cục Dân số - Bộ Y tế phối hợp với Sở Y tế thành phố tổ chức lớp tập huấn về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS). Lớp tập huấn có sự tham gia của lãnh đạo, cán bộ phụ trách đề án dân số các tỉnh/thành phố khu vực miền Trung – Tây Nguyên: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, cùng đại diện các địa phương trước khi sáp nhập vào tỉnh mới (Quảng Nam, Phú Yên, Bình Định, Ninh Thuận...), đại diện các bệnh viện đa khoa, sản – nhi và các đơn vị liên quan, các cán bộ phụ trách công tác MCBGTKS ở một số xã, phường của Đà Nẵng.

Các chuyên gia và đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại lớp Tập huấn

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Hồng Quân, Trưởng phòng Cơ cấu và Chất lượng Dân số nhấn mạnh công tác kiểm soát MCBGTKS thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực, song vẫn còn không ít thách thức. Ông khẳng định, để đưa tỷ số giới tính khi sinh (TSGTKS) về mức cân bằng tự nhiên, các địa phương cần tiếp tục triển khai đồng bộ, bền vững các giải pháp can thiệp, gắn trách nhiệm với từng cấp, ngành. Đồng thời, ông Quân cũng thông tin về dự thảo Luật Dân số và dự thảo Chương trình mục tiêu quốc gia Y tế - Dân số đang được xây dựng, coi đây là cơ sở quan trọng để hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo động lực mới cho công tác dân số trong giai đoạn tới.

Ông Phạm Hồng Quân,  trưởng Phòng Cơ cấu và Chất lượng Dân số phát biểu khai mạc lớp Tập huấn

Ông Trương Quang Bình, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Đà Nẵng, phát biểu chào mừng và khẳng định sự cam kết của ngành y tế thành phố trong việc phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành nhằm triển khai hiệu quả Đề án kiểm soát MCBGTKS.

Theo Quyết định số 468/QĐ-TTg ngày 23/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ, Đề án Kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2016-2025 gồm 4 nhiệm vụ và 11 giải pháp trọng tâm. Trong giai đoạn 2016-2024, TSGTKS đã được khống chế, từ mức 112,2 bé trai/100 bé gái (năm 2016) xuống 111,4 (năm 2024), song vẫn cao hơn mức cân bằng tự nhiên. Số liệu năm 2024, cả nước chia thành 3 nhóm TSGTKS: 21 tỉnh/thành phố có TSGTKS rất cao (trên 112), 18 tỉnh ở mức cao (109-112) và 24 tỉnh duy trì dưới 109. Giai đoạn 2021-2025, các giải pháp đã được điều chỉnh theo thực tiễn, tập trung vào từng vùng và nhóm đối tượng, nhằm kiểm soát tình trạng lựa chọn giới tính khi sinh, góp phần đạt mục tiêu đến năm 2030 đưa TSGTKS về dưới 109 theo Nghị quyết 21-NQ/TW.

GS. Nguyễn Đình Cử chia sẻ nội dung tại lớp Tập huấn

Tại lớp tập huấn, nhiều chuyên đề đã được trình bày, cụ thể: (1) GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) với chuyên đề “Mô hình lồng ghép kiểm soát MCBGTKS vào hương ước của thôn, tổ dân phố”. (2) TS. Nguyễn Thị Bích Điểm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thanh niên, với chuyên đề “Phát hiện và kinh nghiệm trong quá trình triển khai các can thiệp giảm thiểu MCBGTKS giai đoạn 2016-2025”. (3)Bà Nguyễn Thị Kim Chi, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, với chuyên đề “Lồng ghép nội dung kiểm soát MCBGTKS, giới và bình đẳng giới vào chương trình giáo dục trung học phổ thông”.

Đại biểu phát biểu, chia sẻ kết quả thảo luận nhóm

Trong khuôn khổ chương trình, các đại biểu đã tích cực thảo luận về những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn triển khai, đồng thời chia sẻ nhiều kinh nghiệm, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác. Nhiều câu hỏi liên quan đến quy định pháp luật, mô hình can thiệp cộng đồng đã được đặt ra và được các chuyên gia trực tiếp giải đáp, đưa ra khuyến nghị phù hợp. Qua đó, học viên có thêm kiến thức, kỹ năng và định hướng rõ ràng để vận dụng vào công việc tại địa phương.

Với sự tham gia tích cực và tinh thần trách nhiệm cao, lớp tập huấn đã mang lại nhiều kiến thức thiết thực, góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ dân số - y tế, người cung cấp dịch vụ và nhà quản lý trong công tác kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. Những kết quả đạt được từ lớp tập huấn sẽ là cơ sở quan trọng để các tỉnh, thành phố tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án, hướng tới mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh dần trở về mức cân bằng tự nhiên.

ĐINH HIỀN