Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số số 06/2003/PL-UBTVQH11 đã được sửa đổi, bổ sung theo Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12

Chiều 3/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số số 06/2003/PL-UBTVQH11 đã được sửa đổi, bổ sung theo Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan. (Ảnh: DUY LINH)

Tờ trình xây dựng Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số số 06/2003/PL-UBTVQH11 đã được sửa đổi, bổ sung theo Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh dân số năm 2023 do Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày. Theo đó, việc xây dựng Pháp lệnh nhằm tạo cơ sở pháp lý thể chế hóa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về công tác dân số, trong đó chú trọng về mức sinh. Quy định quyền nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con, bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân, bình đẳng giới trong thực hiện công tác dân số, góp phần duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, khắc phục tình trạng chênh lệch đáng kể mức sinh giữa các vùng, đối tượng.

Dự thảo Pháp lệnh gồm 2 Điều, với nội dung cơ bản là:

Sửa đổi khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh Dân số số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003 về “Quyết định thời gian và khoảng cách sinh con" thành “Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khoẻ, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng”.

Bỏ khoản 2 “Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”; giữ nguyên khoản 3 Điều 1 Pháp lệnh Dân số số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003 quy định thành khoản 2 Điều 1 của dự thảo Pháp lệnh.

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Pháp lệnh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, dự thảo Pháp lệnh phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng. Tuy chỉ sửa đổi một điều (Điều 10) của Pháp lệnh Dân số, song nội dung sửa đổi nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng trong việc chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, thực hiện mục tiêu về điều chỉnh quy mô dân số tại Nghị quyết số 21 ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới (Nghị quyết số 21) là “Duy trì vững chắc mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con)”.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội cơ bản thống nhất với nội dung dự thảo Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số. Đồng thời, tại khoản 2 đề nghị sửa đoạn “thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản” thành “thực hiện các biện pháp khác liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản”.

Để giải quyết được tổng thể các vấn đề về dân số, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ về dân số, đề nghị khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Dân số thể chế hóa đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 21 và Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21 (Kết luận số 149), thực hiện đầy đủ nội dung kết luận về hoàn thiện chính sách, pháp luật về dân số tại Kết luận này; bảo đảm chất lượng và tiến độ xây dựng Luật Dân số trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Phát biểu kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đề xuất của Chính phủ về sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh dân số để thể chế hóa ngay chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý thúc đẩy chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, đáp ứng yêu cầu cấp bách của việc thực hiện mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế.

Tuy nhiên, để giải quyết đồng bộ, toàn diện các vấn đề dân số trong tình hình mới, các quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 21, Kết luận số 149, Nghị quyết số 42 về chính sách xã hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo sát sao, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Dân số bảo đảm chất lượng và tiến độ xây dựng dự án luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan có liên quan phối hợp để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh trên cơ sở tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để ký ban hành ngay sau Phiên họp.

Tiếp sau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Pháp lệnh với 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt tán thành.

Trước đó, ngày 22/5/2025 tại phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 5/2025, Chính phủ thảo luận, cho ý kiến đối với các dự án Luật, Hồ sơ chính sách Luật, trong đó có Hồ sơ chính sách Luật Dân số. Theo Nghị quyết số 158/NQ-CP ngày 03/6/2025 của Chính phủ, Chính phủ cơ bản đồng ý với 04 chính sách do Bộ Y tế đề xuất. Bộ Y tế tiếp thu tối đa ý kiến của Chính phủ, các Thành viên Chính phủ để hoàn thiện các chính sách bảo đảm yêu cầu sau: Kịp thời nghiên cứu, bổ sung để quy phạm hóa chính sách nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn; những bất cập, tồn tại hạn chế của các quy định hiện hành về dân số.

Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu để đề xuất chính sách bảo đảm phù hợp, đồng bộ, thống nhất với nội dung chính sách đã được quy phạm hóa trong các dự án Luật khác liên quan đang trình tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các cơ quan liên quan hoàn thiện Hồ sơ chính sách Luật Dân số theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để trình Quốc hội dự án luật cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV (tháng 10 năm 2025).

Chính phủ phân công Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long chỉ đạo xây dựng dự án Luật này./.