Lứa tuổi học đường là “giai đoạn vàng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động

Ngày 14/8, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế về Dinh dưỡng học đường năm 2025 với chủ đề “Vì một Việt Nam khỏe mạnh - Vì tầm vóc Việt”.

Tham dự Hội thảo có: Ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng; ông Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Bộ Y tế; Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; các đại biểu đại diện cho lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận các Tỉnh ủy, Thành ủy; lãnh đạo Ủy ban nhân dân; Sở Y tế; Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố cùng sự tham gia của các chuyên gia quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực dinh dưỡng, các nhà khoa học, đại diện các viện nghiên cứu, các trường Đại học và Phổ thông trên cả nước. Phía Tập đoàn TH có bà Thái Hương, Nhà Sáng lập - Chủ tịch Hội đồng chiến lược Tập đoàn TH.

Phát biểu tại Hội thảo, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa biểu dương và đánh giá cao sáng kiến tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế về chủ đề Dinh dưỡng học đường năm 2025 “Vì một Việt Nam khỏe mạnh - Vì tầm vóc Việt”.

Đây là hoạt động khoa học có ý nghĩa rất thiết thực nhằm triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và định hướng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, sống hạnh phúc; nguồn nhân lực có đủ sức khỏe, thể chất, tinh thần, trí tuệ và đạo đức.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội thảo

Đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển

Phát biểu tại Hội thảo, ông Lê Tấn Dũng - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết: “Hội thảo là một diễn đàn rất có ý nghĩa, tập hợp trí tuệ, tâm huyết và kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng cho nhân dân, đặc biệt là lứa tuổi trẻ em, học sinh, sinh viên. Cập nhật những kiến thức mới, giá trị thiết thực, mở ra những định hướng mới phù hợp với tình hình thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước”.

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo           

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, bên cạnh những thành công đạt được, Việt Nam vẫn đối diện “gánh nặng kép” về dinh dưỡng ở độ tuổi tiền tiểu học và tiểu học ở cả vùng nông thôn và thành thị, tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi, chiều cao theo tuổi, thừa cân béo phì ở trẻ em, học sinh vẫn ở mức cao. Trong khi ở các vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, bữa ăn của trẻ em, học sinh còn thiếu về số lượng, mất cân đối về chất lượng thì tại các vùng đô thị, tình trạng ăn uống bất hợp lý đang trở thành phổ biến, ăn thừa năng lượng, tiêu thụ nhiều chất béo, đường, muối và các loại thực phẩm chế biến sẵn, nhiều axit béo, ít ăn rau và trái cây, thiếu vận động thể lực dẫn đến chỉ số đường huyết cao, nghèo vi chất dinh dưỡg dẫn đến sức khỏe và thể chất của trẻ em, học sinh hiện nay còn rất nhiều hạn chế, chưa được đảm bảo...“Điều này dẫn đến tầm vóc của học sinh Việt Nam chậm cải thiện và thấp hơn so với mức trung bình của các nước trong khu vực. Đây là lời cảnh báo nghiêm túc cho tương lai sức khỏe và chất lượng nguồn nhân lực quốc gia” .

Trước mắt, cần đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục và đào tạo, nhằm phát triển trí tuệ và tri thức. Song song với đó, là chiến lược nâng cao sức khỏe và thể chất con người Việt Nam. Chúng ta cần đặt mục tiêu cụ thể đến năm 2045, chiều cao trung

Trong phát biểu đề dẫn với chủ đề “Tầm quan trọng của dinh dưỡng cho người Việt trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, TS.BSCKII Nguyễn Tri Thức, Thứ trưởng Bộ Y tế nêu: “Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng căn dặn “Con người là vốn quý nhất của xã hội, sức khỏe là vốn quý nhất của con người”. Lời căn dặn này càng trở nên có ý nghĩa trong giai đoạn phát triển hiện nay khi đất nước chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với khát vọng về một đất nước hùng cường, hạnh phúc, ấm no. Tuy nhiên để đạt được khát vọng đó, một trong những điều kiện quan trọng là cần có một thế hệ người Việt khỏe mạnh về thể chất và tinh thần, sáng suốt về trí tuệ. Và yếu tổ then chốt để đạt được điều đó chính là dinh dưỡng.

Một chế độ dinh dưỡng cân đối và khoa học sẽ giúp cho trẻ em cao hơn, khỏe hơn, thông minh hơn, giúp thanh niên và người lao động Việt Nam có sức bền hơn, tăng năng suất và hiệu quả công việc nhiều hơn, giúp người cao tuổi duy trì sức khỏe, hạn chế bệnh tật, sống vui sống khỏe.

Ngược lại, dinh dưỡng thiếu hụt hoặc mất cân đối sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng: trẻ em thấp còi, suy dinh dưỡng; người trưởng thành dễ mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, béo phì; và cả xã hội phải chịu “gánh nặng” về chi phí y tế, giảm năng suất lao động, ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh quốc gia”.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu tại hội thảo.           

Bên cạnh những thành tựu đáng khích lệ, Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức, cũng như những yêu cầu, đòi hỏi đặt ra trong kỷ nguyên mới, công tác dinh dưỡng còn nhiều khó khăn, hạn chế:

Một là, “vùng lõm” về suy dinh dưỡng và khoảng trống về công bằng. Tỉ lệ trẻ em thấp còi ở vùng dân tộc thiểu số vẫn còn trên 30%, gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc

Hai là, sự tấn công của “kẻ thù thầm lặng” mang tên thừa cân, béo phì tại các thành phố lớn, tỉ lệ học sinh thừa cân, béo phì đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua, vượt ngưỡng 20%.

Ba là, khoảng cách về tầm vóc so với một số nước trong khu vực và trên thế giới. Dù đã cải thiện, tuy nhiên, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan.

Nhấn mạnh lứa tuổi học đường là “giai đoạn vàng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời, do vậy, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức cho rằng, tập trung nâng cao, cải thiện dinh dưỡng cho học sinh trong các trường học là một định hướng chiến lược quan trọng để hướng tới mục tiêu nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam.

Các đại biểu tham dự Hội thảo.

Khẳng định tầm quan trọng của Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức nêu  lên một số vấn đề cần quan tâm thảo luận đó là:

+ Hoàn thiện thể chế, chính sách - Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển. Làm thế nào để xây dựng một “Chương trình Sữa học đường và Dinh dưỡng học đường” mang tầm quốc gia, đảm bảo tính khoa học, minh bạch và hiệu quả? Cần những cơ chế chính sách nào để khuyến khích xã hội hóa, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp và cộng đồng cho bữa ăn học đường?

+ Xây dựng “Hệ sinh thái Dinh dưỡng học đường toàn diện” - Từ “ăn no” đến “ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học”.

+ Đẩy mạnh chuyển đổi số và hợp tác quốc tế. Làm thế nào để xây dựng cơ sở dữ liệu số về dinh dưỡng để quản lý thực đơn và theo dõi sức khỏe từng học sinh trên cả nước? Mô hình thành công nào của Nhật Bản, Hàn Quốc, Phần Lan... có thể được áp dụng một cách sáng tạo và phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Cần một tấm khiên, một thành trì mang tên Luật Dinh dưỡng học đường

Tại Hội thảo, các đại biểu đã trình bày tham luận, thảo luận về những nội dung trọng tâm liên quan đến dinh dưỡng học đường như: thực trạng, thách thức và giải pháp; khuôn khổ pháp lý và chính sách hỗ trợ dinh dưỡng học đường hiệu quả. Hội thảo cũng được nghe các chuyên gia đến từ Nhật Bản, Đức, Trung Quốc, Vương quốc Anh chia sẻ những kinh nghiệm trong hoạch định chính sách dinh dưỡng dành cho trẻ ở độ tuổi học đường.

Các ý kiến cũng cho rằng, giải pháp quan trọng là hoàn thiện thể chế tạo hành lang pháp lý vững chắc; huy động sự tham gia của các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng và doanh nghiệp, tổ chức xã hội tham gia đầu tư, hỗ trợ cải thiện cơ sở vật chất, cung cấp thực phẩm sạch và triển khai các mô hình dinh dưỡng phù hợp.

Với góc độ của một doanh nghiệp khởi xướng và đồng hành cùng Chính phủ và các bộ, ban ngành triển khai các Chương trình dinh dưỡng học đường quốc gia, bà Thái Hương - Nhà sáng lập Tập đoàn TH khẳng định, cùng với các doanh nghiệp chân chính khác, Tập đoàn TH tiếp tục sẵn sàng tham gia gánh vác cùng Đảng và Nhà nước chăm lo sức khỏe cho người dân.

Qua những bài phát biểu sâu sắc, tâm huyết của các nhà quản lý, cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước, các chuyên gia, nhà khoa học, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá cao nội dung tham luận và ý kiến phát biểu đã tập trung phân tích, khẳng định vai trò thiết yếu của dinh dưỡng cho con người Việt Nam, nhất là dinh dưỡng học đường đối với việc nâng cao sức khỏe, tầm vóc, thể lực, trí tuệ của thế hệ trẻ.

Nhiều đề xuất, kiến nghị mở ra những giải pháp rất thiết thực, có cơ sở khoa học, thực tiễn và tính khả thi cao, đặc biệt là tiếp cận dinh dưỡng theo vòng đời con người gắn với bối cảnh văn hóa, xã hội và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Độ cao, nhân tài là một trong những đột phá chiến lược được nhiều nhiệm kỳ của Đại hội Đảng đã xác định và đây cũng là khát vọng mà Đại hội XIV đang hướng tới.

Công cuộc đổi mới với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam hơn 40 năm qua đã làm thay đổi căn bản, toàn diện cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử…

Để hiện thực hóa mục tiêu vì một Việt Nam khỏe mạnh, vì tầm vóc Việt, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị, sau Hội thảo, các ban, bộ, ngành và cơ quan liên quan, nhất là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các địa phương tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm.

Thứ nhất, phải đổi mới tư duy, thống nhất ý chí trong nhận thức và hành động, đồng bộ hơn nữa về các chủ trương, quyết sách chiến lược của Trung ương về phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thứ hai, hoàn thiện đồng bộ thể chế về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân; thúc đẩy đổi mới sáng tạo và kiến tạo phát triển; cần hướng tới có một hệ thống quy phạm pháp luật cao hơn trong lĩnh vực này bởi con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định.

Thứ ba, tăng cường thông tin tuyên truyền về ý thức tự giác, thói quen, nếp sống văn hóa, trách nhiệm kỹ năng của mỗi người dân, nhất là thế hệ trẻ trong việc chủ động rèn luyện, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng.

Thứ tư, huy động mọi nguồn lực xã hội, nhất là sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân nhằm hiện thực hóa và triển khai thật hiệu quả các chương trình nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc người Việt Nam.

Thứ năm, chủ động, tích cực hợp tác quốc tế để nghiên cứu, học hỏi kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe cho nhân dân; vận dụng vào thực tiễn Việt Nam. Đồng thời, đóng góp có trách nhiệm vào các nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong việc bảo đảm an ninh con người, các hoạt động y tế, nhân đạo, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả và thiên tai, thảm họa và chiến tranh.

Kết quả Hội thảo là cơ sở để các bộ, ban ngành tham mưu, xây dựng và hoàn thiện khung chính sách toàn diện về dinh dưỡng, góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tin tưởng, sau Hội thảo, sự đồng hành, hợp tác giữa các bên sẽ tiếp tục được duy trì và phát triển mạnh mẽ toàn diện hơn nữa vì sự nghiệp chung chăm sóc sức khỏe cộng đồng, nhất là thế hệ trẻ thanh thiếu niên nhi đồng của Việt Nam.

LÊ ÂN