Người Việt Nam có tuổi thọ trung bình cao, nhưng tuổi khỏe mạnh lại thấp

Số liệu cho thấy, tuổi thọ trung bình cao của người Việt Nam nói chung và của TP.HCM hiện ở mức tương đối cao, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh vẫn còn thấp.

Nhiều người cao tuổi nước ta thường mắc nhiều bệnh cùng một lúc, trung bình mỗi người mắc trên 2 bệnh phải điều trị suốt đời

Mặc dù tuổi thọ trung bình của người Việt Nam nói chung và của TP.HCM hiện nay đã đạt mức cao, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh lại vẫn còn thấp, một vấn đề đang được các chuyên gia và các cơ quan chức năng đặc biệt quan tâm. Theo các báo cáo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam hiện nay là 73,64 tuổi, trong khi con số này ở TP.HCM là 76,24 tuổi. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là tuổi thọ khỏe mạnh chỉ đạt trung bình 65,4 tuổi, với nam giới là 62,8 tuổi và nữ giới là 68 tuổi.

ThS Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Dân số TP.HCM, chia sẻ rằng mặc dù tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam, đặc biệt là ở TP.HCM, khá cao, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh lại còn thấp hơn nhiều. Ông giải thích rằng tuổi thọ khỏe mạnh là chỉ số quan trọng để đo lường chất lượng cuộc sống của mỗi người. Đây là một chỉ số tổng hợp về số năm sống khỏe mạnh, không bị ảnh hưởng bởi các bệnh tật nghiêm trọng hoặc tàn tật. Điều này cho thấy mặc dù người dân Việt Nam sống lâu hơn, nhưng chất lượng cuộc sống của họ lại bị ảnh hưởng bởi sức khỏe yếu và các bệnh lý mãn tính.

Hiện nay, TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030, tuổi thọ trung bình của người dân TP.HCM sẽ đạt ít nhất 77 tuổi, trong đó thời gian sống khỏe mạnh sẽ đạt tối thiểu 68 năm. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng nhưng cũng rất cần thiết trong bối cảnh dân số ngày càng già hóa và tình trạng sức khỏe của người cao tuổi đang gặp nhiều vấn đề.

Theo ThS Phạm Chánh Trung, nguyên nhân chính khiến tuổi thọ khỏe mạnh thấp là sự thay đổi nhanh chóng của mô hình bệnh tật ở Việt Nam, đặc biệt là ở người cao tuổi. Trước đây, Việt Nam chủ yếu đối mặt với các bệnh lây nhiễm, nhưng hiện nay, bệnh không lây nhiễm (như tim mạch, đái tháo đường, ung thư) đã trở thành mối nguy hiểm lớn hơn. Người cao tuổi hiện nay thường mắc nhiều bệnh cùng lúc, trung bình mỗi người mắc trên hai bệnh và phải điều trị suốt đời. Những bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây tổn thương lớn đến tâm lý, làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người cao tuổi, khiến họ gặp khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và hòa nhập cộng đồng.

Bên cạnh đó, việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe đầy đủ và chất lượng cho người cao tuổi vẫn còn nhiều hạn chế. Hệ thống chăm sóc sức khỏe của Việt Nam chưa kịp thích ứng với sự già hóa dân số ngày càng tăng, đặc biệt là ở TP.HCM. Mặc dù thành phố có một hệ thống y tế phát triển, nhưng nguồn lực và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vẫn chưa đủ mạnh để đáp ứng nhu cầu của nhóm dân số này.

Việt Nam hiện đang thuộc nhóm năm quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới. Theo dự báo mới nhất của Ngân hàng Thế giới, thời gian chuyển tiếp từ giai đoạn "già hóa dân số" sang "dân số già" tại Việt Nam chỉ kéo dài từ 15 đến 20 năm, nhanh hơn nhiều so với các quốc gia khác, bao gồm cả những nước phát triển. Việc này đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn về chăm sóc sức khỏe và an sinh xã hội trong thời gian tới.

TP.HCM chính thức bước vào thời kỳ "già hóa dân số" từ năm 2017, khi tỷ lệ dân số từ 60 tuổi trở lên đạt 10,28%, tương đương với 889.178 người cao tuổi. Tuy nhiên, mặc dù TP.HCM bước vào giai đoạn này muộn hơn so với cả nước, nhưng tốc độ già hóa dân số tại thành phố lại rất nhanh. Điều này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với các chính sách phát triển kinh tế và an sinh xã hội, để đảm bảo sự chăm sóc tốt nhất cho người cao tuổi trong tương lai.

Để đối phó với vấn đề này, Việt Nam cần có những chiến lược rõ ràng và hiệu quả nhằm hỗ trợ người cao tuổi trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong chăm sóc sức khỏe. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần xây dựng và triển khai các chính sách dành riêng cho người cao tuổi, từ việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe đến việc bảo đảm an sinh xã hội cho nhóm dân số này. Đặc biệt, cần củng cố và nâng cao năng lực của hệ thống y tế cơ sở để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, giúp họ có thể tiếp cận các dịch vụ y tế thuận tiện và dễ dàng.

Ngoài ra, việc triển khai các chương trình khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là cho người cao tuổi, là vô cùng quan trọng. Các chương trình này giúp phát hiện sớm các bệnh lý và có phương án điều trị kịp thời, giúp nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi. Thêm vào đó, việc lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho tất cả người cao tuổi cũng sẽ là một bước đi quan trọng để quản lý sức khỏe của nhóm đối tượng này một cách hiệu quả.

Tóm lại, trong bối cảnh già hóa dân số đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng, Việt Nam, đặc biệt là TP.HCM, cần phải có những chiến lược đồng bộ và sáng tạo để chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi. Đây là nhiệm vụ không chỉ của ngành y tế mà còn của toàn xã hội, để mỗi người cao tuổi có thể sống khỏe mạnh và hạnh phúc trong những năm tháng cuối đời.

THIỆN AN