Tăng tốc hỗ trợ y tế và an sinh cho người cao tuổi: Yêu cầu cấp bách của Việt Nam

Già hóa dân số là một trong những thách thức của công tác dân số, tác động đến tăng trưởng kinh tế, an sinh xã hội, lao động, thiết kế cơ sở hạ tầng, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Già hóa dân số cũng làm cơ cấu dân số trong độ tuổi lao động giảm đi, cơ cấu nghề nghiệp sẽ thay đổi, gánh nặng kinh tế cho người lao động trẻ cũng cao hơn.

Việt Nam đối mặt với tốc độ già hóa dân số nhanh nhất châu Á: Cần tăng cường chính sách hỗ trợ người cao tuổi

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất khu vực châu Á, với thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa sang dân số già chỉ trong vòng 17–20 năm – ngắn hơn nhiều so với nhiều nước khác. Thực trạng này đặt ra không ít thách thức cho phát triển bền vững, đặc biệt trong lĩnh vực an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Theo Bộ Y tế, cả nước hiện có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm 16% dân số. Trong đó, TP.HCM là địa phương có chỉ số già hóa dân số cao nhất, với hơn 1,3 triệu người từ 60 tuổi trở lên (chiếm 12,05% dân số thành phố). Dự báo đến năm 2030, con số này có thể tăng lên tới 1,8 triệu người, tương đương 20% dân số thành phố.

Già hóa dân số không chỉ là vấn đề nhân khẩu học mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều lĩnh vực trọng yếu như lao động, cơ cấu nghề nghiệp, tăng trưởng kinh tế, hệ thống hạ tầng xã hội và đặc biệt là lĩnh vực y tế. Khi lực lượng lao động trẻ giảm dần, gánh nặng chăm sóc người cao tuổi – cả về tài chính lẫn dịch vụ – sẽ đè nặng lên vai xã hội và thế hệ trẻ.

Một trong những hệ quả rõ rệt là gánh nặng bệnh tật ở người cao tuổi. Phần lớn người cao tuổi ở Việt Nam đang phải sống chung với nhiều bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường, ung thư, loãng xương, sa sút trí tuệ... Trung bình, mỗi người cao tuổi mắc từ 3 đến 4 bệnh mạn tính đồng thời, làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng, biến chứng điều trị, lệ thuộc thuốc và giảm chất lượng sống.

Để ứng phó với già hóa dân số, ngành y tế đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như duy trì mức sinh hợp lý, củng cố hệ thống y tế cơ sở và nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh cho người cao tuổi. Bên cạnh đó, việc mở rộng mạng lưới chăm sóc sức khỏe ban đầu và y tế cộng đồng đang được chú trọng.

Việt Nam là nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất Châu Á. (Ảnh minh hoạ)

Hằng năm, ngân sách nhà nước bố trí khoảng 28.000 tỷ đồng để chi trả trợ cấp xã hội hàng tháng và mua thẻ bảo hiểm y tế cho các đối tượng được hỗ trợ, trong đó có người cao tuổi. Hiện đã có 95% người cao tuổi được cấp thẻ bảo hiểm y tế và khoảng 1,87 triệu người đang được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng.

Trước thực trạng này, cử tri tỉnh Bạc Liêu đã kiến nghị tăng cường chính sách hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, nâng mức kinh phí hỗ trợ cho các chi hội người cao tuổi và tăng cường giám sát việc thực thi chính sách tại địa phương. Bộ Y tế đã có văn bản phản hồi, khẳng định sẽ tiếp tục đề xuất, điều chỉnh chính sách để thích ứng hiệu quả với già hóa dân số trong thời gian tới.

NGỌC QUỐC