Xây dựng hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi và chăm sóc người cao tuổi mất năng lực tại Trung Quốc

Việc phát triển dịch vụ chăm sóc người cao tuổi liên quan đến phúc lợi của hàng trăm triệu người dân, ảnh hưởng đến sự ổn định và hài hòa xã hội, là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược quốc gia ứng phó già hóa dân số. Trung Quốc đã xác định rõ việc tích cực ứng phó già hóa dân số, hoàn thiện các chính sách và cơ chế phát triển sự nghiệp chăm sóc người cao tuổi.

Tổng Bí thư Tập Cận Bình đặc biệt quan tâm đến công tác dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, nhiều lần nghiên cứu, chỉ đạo và đưa ra chỉ thị quan trọng, chỉ rõ xu hướng, mục tiêu và ý nghĩa quan trọng của công tác này, tạo cơ sở vững chắc để xây dựng hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi theo định hướng thời đại mới. 

Thủ tướng Lý Khắc Cường cũng nhiều lần chỉ đạo tập trung giải quyết các vấn đề cấp bách như chăm sóc người cao tuổi tại gia đình, dịch vụ y tế và thuốc men, chăm sóc phục hồi sức khỏe. Quốc vụ viên Thẩm Di Cầm cũng nhiều lần nghiên cứu và đưa ra những yêu cầu rõ ràng về công tác này.

Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc rất quan tâm đến công tác chăm sóc người cao tuổi, liên tục chỉ đạo, hỗ trợ qua các hình thức lập pháp, sửa đổi pháp luật, kiểm tra thi hành, đề xuất kiến nghị quan trọng, tiếp nhận và thẩm tra các báo cáo, tiến hành khảo sát chuyên đề.

1. Tình hình xây dựng hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi

Hệ thống thể chế ngày càng hoàn thiện hơn

Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc đã một lần sửa đổi và ba lần bổ sung Luật Bảo vệ quyền lợi người cao tuổi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Luật dịch vụ chăm sóc người cao tuổi đã được đưa vào kế hoạch lập pháp các lĩnh vực trọng điểm và lĩnh vực mới của Ủy ban toàn quốc về pháp chế toàn diện của Trung ương cũng như kế hoạch lập pháp lần thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Bộ luật Dân sự cùng với các luật về y tế công cộng, xây dựng môi trường không rào cản cũng đã bổ sung các điều khoản liên quan đến người cao tuổi. Các chính sách chăm sóc người cao tuổi cấp Trung ương do Đảng và Chính phủ ban hành có 11 văn bản, cấp bộ ngành trên 90 văn bản, các địa phương cũng ban hành gần 90 quy định hoặc quy chế nhằm tạo thành hệ thống thể chế chăm sóc người cao tuổi với cấu trúc “bốn kết cấu tám trụ cột”, xuyên suốt từ các cấp cao nhất đến địa phương.

Hệ thống đa dạng nguồn cung dịch vụ ngày càng hoàn chỉnh

Ở cấp quốc gia, một loạt chính sách hỗ trợ phát triển đã được đưa ra, bao gồm quy hoạch, đất đai, tài chính thuế, tài chính ngân hàng, bảo hiểm và nhân lực. Trung Quốc đẩy mạnh cải cách các cơ sở công lập về chăm sóc người già, khuyến khích phát triển các cơ sở tư nhân, tích cực khám phá các dịch vụ đa dạng như trợ giúp bữa ăn cho người cao tuổi, giường chăm sóc tại gia đình, cho thuê thiết bị phục hồi chức năng, chăm sóc cộng đồng dựa trên tương trợ lẫn nhau... Các khu dân cư phục vụ người cao tuổi, các khu phức hợp chăm sóc sức khỏe dành cho nhóm thu nhập trung và cao cũng đang phát triển không ngừng. 

Tính đến cuối năm 2023, tỷ lệ các khu vực đô thị xây mới có cơ sở chăm sóc người cao tuổi

 đạt tiêu chuẩn đạt 87,18%; vốn đầu tư từ ngân sách trung ương xây dựng hơn 320.000 giường chăm sóc, hơn 13.000 căn nhà cho thuê công cộng được sử dụng miễn phí phục vụ chăm sóc người cao tuổi; tổng số cơ sở dịch vụ chăm sóc và giường chăm sóc trên toàn quốc đạt 404.000 cơ sở và 8.230.000 giường, tăng lần lượt 7 lần và hơn một lần so với năm 2012.

Hệ thống đảm bảo tài chính ngày càng được củng cố

Chính phủ đã thêm mục chi về dịch vụ chăm sóc người cao tuổi trong kế toán ngân sách thu - chi. Quỹ từ hoạt động xã hội hóa từ việc phát hành vé xổ số được dành ưu tiên trên 55% để hỗ trợ phát triển dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. 

Từ năm 2018 đến 2023, ngân sách công trực tiếp dành cho dịch vụ này đạt 287,1 tỷ nhân dân tệ. Năm 2024, ngân sách trung ương bố trí 5,48 tỷ nhân dân tệ hỗ trợ phát triển dịch vụ. Đến cuối năm 2023, hơn 521 triệu người lao động ở đô thị tham gia bảo hiểm hưu trí cơ bản, hơn 545 triệu người dân ở cả thành thị lẫn nông thôn tham gia bảo hiểm hưu trí cơ bản, hơn 1,33 tỷ người tham gia bảo hiểm y tế cơ bản với tỷ lệ bao phủ trên 95%. Chương trình trợ cấp an sinh xã hội cũng bao phủ hơn 40 triệu người cao tuổi, nhằm nâng cao khả năng chi trả dịch vụ chăm sóc.

Hệ thống quản lý tổng hợp ngày càng được hoàn thiện

Văn phòng Chính phủ đã ban hành các ý kiến chỉ đạo thiết lập và hoàn thiện hệ thống giám sát tổng hợp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, nâng cao quản lý an toàn thực phẩm và phòng cháy chữa cháy, tăng cường phối hợp giữa các ngành liên quan. Bộ Dân chính cùng các ban ngành đã ban hành các quy định, chính sách và tiêu chuẩn quản lý về cơ sở dịch vụ chăm sóc, kiểm tra ngẫu nhiên, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, phòng ngừa rủi ro gian lận tài chính và các quy định quản lý thu phí... Nhiều hoạt động chuyên đề đã được tổ chức nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và đào thải các rủi ro, tình hình an toàn chung đã ổn định liên tục trong 9 năm qua.

Bộ Dân chính phối hợp với các ngành liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện, thúc đẩy chuyển đổi dịch vụ chăm sóc người cao tuổi từ trọng tâm phục vụ nhóm người lớn tuổi đặc biệt khó khăn sang phục vụ toàn bộ người cao tuổi, từ mô hình chăm sóc tập trung tại các cơ sở sang mô hình kết hợp giữa chăm sóc tại gia đình, cộng đồng và cơ sở, kết hợp giữa y tế và phục hồi sức khỏe, từ chủ yếu do nhà nước cung cấp sang đa dạng hoá nguồn cung cấp từ chính quyền, thị trường và xã hội. Việc xây dựng hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi mang đặc trưng Trung Quốc đã đạt được kết quả rõ ràng, giúp người cao tuổi ngày càng cảm nhận được sự hài lòng, hạnh phúc và an toàn.

2. Công tác chăm sóc người cao tuổi mất năng lực

Chăm sóc người cao tuổi mất năng lực là nhu cầu cấp thiết đối với bản thân họ và gia đình, đồng thời cũng là nhiệm vụ trọng yếu trong giải quyết áp lực xã hội trong dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. 

Các văn kiện như "Ý kiến về tăng cường công tác người cao tuổi thời đại mới" của Trung ương Đảng và Chính phủ; Kế hoạch ứng phó trung và dài hạn với già hóa dân số, cũng như Kế hoạch phát triển sự nghiệp người cao tuổi và hệ thống dịch vụ chăm sóc giai đoạn 14 đều xác định chăm sóc người mất năng lực là trọng điểm trong xây dựng hệ thống dịch vụ, ưu tiên phát triển, hỗ trợ có trọng điểm, tiến tới đồng bộ.

Mở rộng quy mô cung cấp chăm sóc

Tăng cường năng lực chăm sóc tại các cơ sở: Tỷ lệ giường chăm sóc có tính năng hồi phục đã tăng lên 58,9% toàn quốc, vượt mục tiêu kế hoạch 5 năm. Đa số người cao tuổi trong các cơ sở này là đối tượng mất năng lực.

Mở rộng dịch vụ chăm sóc tại nhà và cộng đồng: Nhiều mô hình chăm sóc tại nhà được thử nghiệm và phát triển nhanh như giường chăm sóc tại nhà, trợ giúp ăn uống, tắm rửa, dịch vụ hỗ trợ y tế và khẩn cấp, đào tạo người chăm sóc gia đình. Trong kế hoạch 5 năm tới, ngân sách trung ương hỗ trợ triển khai 30.360 giường chăm sóc tại nhà và hơn 535.800 lượt dịch vụ chăm sóc tại nhà cho người cao tuổi có nhu cầu.

Tích cực thúc đẩy kết hợp y tế và chăm sóc: Khoảng 90% cơ sở dịch vụ chăm sóc đã ký hợp tác với cơ sở y tế hoặc có bộ phận y tế nội bộ, tăng gấp nhiều lần so với năm 2017. Đẩy mạnh xây dựng bệnh viện phục hồi chức năng chuyển đổi từ bệnh viện hạng 2 và thấp hơn, tổ chức thử nghiệm mô hình dịch vụ "Internet + chăm sóc" và xây dựng hệ thống dịch vụ y tế cộng đồng dành cho người cao tuổi mất năng lực.

Phòng ngừa sa sút trí tuệ: Hỗ trợ các cơ sở chăm sóc xây dựng khu vực chăm sóc riêng, phát triển mô hình chăm sóc cộng đồng, tuyên truyền, sàng lọc nhận thức sớm, hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc dành riêng cho người mất trí nhớ.

Mở rộng phạm vi bảo đảm chăm sóc

Tăng cường bảo đảm chăm sóc đối với người cao tuổi mất năng lực đặc biệt khó khăn: Toàn quốc về cơ bản đã có ít nhất một cơ sở cấp huyện chuyên về hỗ trợ người mất năng lực. Hệ thống tiêu chuẩn chăm sóc và quỹ trợ cấp được hoàn thiện, hiện có hơn 3,66 triệu người mất năng lực đặc biệt khó khăn được nhận trợ cấp từ chính phủ.

Mở rộng phạm vi chăm sóc đối với người mất năng lực khó khăn về kinh tế: Các chính sách bổ sung mở rộng dịch vụ chăm sóc cho người cao tuổi cô đơn, mất năng lực, khuyết tật, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn hoặc gia đình chính sách nhằm đảm bảo người dân yếu thế được trợ giúp thiết yếu. 5,628 triệu người đang nhận trợ cấp chăm sóc và dịch vụ bổ sung.

Mở rộng bảo đảm chăm sóc phổ cập cho người cao tuổi nói chung: Tích cực thực hiện mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và chính quyền thành phố nhằm tạo ra mô hình tương tác "chính sách nhà nước - giá dịch vụ hữu nghị - người dân trả phí" để mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ. Đưa quản lý sức khoẻ người cao tuổi vào các dịch vụ công cơ bản, cung cấp dịch vụ khám sức khỏe định kỳ hàng năm cho người trên 65 tuổi và mở rộng danh mục dịch vụ chăm sóc cơ bản theo quy định.

Phát triển luật và thử nghiệm bảo hiểm chăm sóc dài hạn: Kể từ năm 2016, Trung Quốc đã triển khai thử nghiệm bảo hiểm chăm sóc dài hạn ở 15 thành phố, mở rộng đến 49 thành phố năm 2020 với hơn 180 triệu người tham gia, chi trả cho hơn 2,36 triệu người mất năng lực và đã chi 72 tỷ nhân dân tệ từ quỹ bảo hiểm.

Nâng cao hỗ trợ các yếu tố cho chăm sóc

Xây dựng đội ngũ nhân lực chăm sóc: Ban hành các nghị quyết, tiêu chuẩn quốc gia về nghề nghiệp và kỹ năng chăm sóc người cao tuổi, giảm điều kiện bằng cấp đầu vào, phát triển các ngành nghề liên quan, mở rộng số trường đại học có chuyên ngành về chăm sóc người cao tuổi, các cuộc thi kỹ năng định kỳ ở nhiều cấp, các chương trình đào tạo nâng cao năng lực cho nhân viên, cũng như khuyến khích hấp dẫn nhân lực chăm sóc về sinh sống và làm việc ở nông thôn.

Phát triển công nghệ hỗ trợ chăm sóc: Ủy ban Công nghệ thông tin và Bộ Dân chính khuyến khích phát triển các sản phẩm công nghệ dành cho người cao tuổi, đưa dịch vụ chăm sóc lên các nền tảng số, xây dựng các mô hình viện dưỡng lão thông minh, ứng dụng công nghệ AI, robot chăm sóc người cao tuổi có khả năng tương tác và theo dõi sức khỏe.

Tăng cường chính sách tài chính: Khuyến khích phát triển các loại bảo hiểm thương mại liên quan đến chăm sóc dài hạn, cải cách và mở rộng các dịch vụ tài chính nhằm nâng cao khả năng chi trả của người cao tuổi đối với dịch vụ chăm sóc.

Quản lý chất lượng chăm sóc ngày càng tiêu chuẩn hoá

Triển khai các tiêu chuẩn đánh giá năng lực chăm sóc người cao tuổi, quy trình đánh giá nhu cầu trước khi cung cấp dịch vụ để đảm bảo công bằng và chính xác trong việc chia sẻ tài chính và phân bổ nguồn lực. Quản lý xây dựng các cơ sở chăm sóc theo tiêu chuẩn không rào cản và thân thiện với người cao tuổi.

Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn hoá dịch vụ chăm sóc và an toàn, thúc đẩy các đơn vị dịch vụ phát triển theo hướng chuyên nghiệp, có bằng cấp, và tiêu chuẩn hoá cao cấp hơn.

Tình hình và các vấn đề tồn tại

Trung Quốc hiện là một trong những quốc gia có mức độ già hóa dân số cao trên thế giới, với số lượng người cao tuổi lớn và tốc độ già hóa nhanh. Nhiệm vụ ứng phó với già hóa dân số rất nặng nề. Càng ngày các vấn đề như tỷ lệ người cao tuổi rất cao, nhiều người sống cô đơn không có người chăm sóc, tỷ lệ người cao tuổi mất năng lực hoặc mắc các bệnh mãn tính ngày càng tăng cao. 

Theo cuộc khảo sát lần thứ năm về tình trạng sống của người caoo tuổi ở đô thị và nông thôn Trung Quốc, hiện có khoảng 35 triệu người cao tuổi mất năng lực, chiếm 11,6% tổng số người cao tuổi. Tỷ lệ người cao tuổi mắc bệnh cao gấp 4 lần mức trung bình dân số, sống với bệnh tật trung bình hơn 8 năm. Ước tính đến năm 2035 số người mất năng lực sẽ đạt khoảng 46 triệu, đến năm 2050 khoảng 58 triệu người.

“Nếu một người mất năng lực thì cả gia đình mất cân bằng,” trước nhu cầu chăm sóc người mất năng lực khổng lồ này, Trung Quốc nhận thức rõ công tác hiện nay còn cách xa yêu cầu thực hiện chiến lược quốc gia tích cực ứng phó già hóa dân số cũng như nhu cầu chăm sóc thực tế của người mất năng lực, chủ yếu thể hiện ở bốn điểm sau:

Mức độ bảo đảm chăm sóc còn thấp

Các chính sách an sinh xã hội và trợ giúp xã hội hiện nay chủ yếu tập trung ở nhóm người cao tuổi đặc biệt khó khăn và một phần nhóm người mất năng lực kinh tế khó khăn, phạm vi hỗ trợ còn hạn chế, tiêu chuẩn chưa cao. Một số nguồn lực dịch vụ chăm sóc người cao tuổi chủ yếu dành cho các nhu cầu giải trí, văn hóa của người cao tuổi tự lập, cần tập trung hơn vào nhu cầu thiết yếu chăm sóc người mất năng lực. Hệ thống bảo hiểm chăm sóc dài hạn còn trong giai đoạn thử nghiệm, chưa được triển khai đồng bộ trên phạm vi toàn quốc. 

Các nhu cầu chăm sóc của gia đình người mất năng lực khó khăn về kinh tế và người cao tuổi bình thường chưa được đáp ứng đầy đủ, khả năng thanh toán dịch vụ của người cao tuổi còn thấp, vấn đề về nguồn kinh phí cần được giải quyết.

Cung cấp dịch vụ chăm sóc chưa đủ

Hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi cơ bản đang được xây dựng, nhưng cải cách các cơ sở công lập chưa toàn diện, mô hình chăm sóc tại nhà có lợi nhuận chưa được hoàn thiện, các cơ sở tư nhân thường than phiền về khó khăn kinh tế. Việc phân bổ cơ sở vật chất dịch vụ chăm sóc chưa hợp lý, trong khi trung tâm đô thị thường thiếu hụt giường chăm sóc, các khu vực ngoại ô và nông thôn lại có nhiều giường trống. 

Khả năng chăm sóc tại các cơ sở vẫn còn hạn chế, sự kết hợp giữa y tế và chăm sóc chưa đủ chặt chẽ, việc hợp tác sâu hơn giữa các nguồn lực y tế và chăm sóc còn thiếu, phát triển dịch vụ tích hợp còn hạn chế. Các biện pháp can thiệp sớm, phân loại điều trị người cao tuổi mất năng lực còn ở giai đoạn khởi đầu. Các khu vực nông thôn còn thiếu thốn dịch vụ chăm sóc người mất năng lực, nền tảng phát triển dịch vụ chăm sóc ở nông thôn còn yếu, thiếu sự tham gia của lực lượng thị trường và xã hội.

Xây dựng đội ngũ nhân lực chăm sóc còn chậm

Chất lượng của đội ngũ nhân viên chăm sóc người cao tuổi còn trung bình thấp, số lượng thiếu hụt, phân bố không hợp lý, nhận thức nghề chưa cao, mức lương thấp, tỷ lệ thay đổi công việc cao trên 30%. Cơ chế khuyến khích dành cho các loại hình nhân lực chăm sóc còn thiếu đồng bộ. Các cơ chế đánh giá chuyên môn kỹ thuật dành cho người có trình độ cao trong ngành chăm sóc còn chưa phát triển.

Một số cơ sở dịch vụ đặc biệt là cơ sở chuyên phục vụ người cao tuổi đặc biệt khó khăn không đủ số lượng nhân viên chăm sóc theo tỷ lệ chuẩn. Các nghề liên quan như điều dưỡng lâu dài, đánh giá năng lực người cao tuổi, chăm sóc sức khỏe còn cần được quy hoạch nghề nghiệp và đào tạo bài bản hơn.

Phối hợp chính sách còn hạn chế

Công tác chăm sóc người cao tuổi mất năng lực liên quan nhiều ngành, phạm vi phối hợp rộng, hiệu quả hợp lực cần được nâng cao. Các hệ thống bảo hiểm chăm sóc dài hạn, trợ cấp an sinh, trợ giúp xã hội chưa được tích hợp đồng bộ, hiệu quả tổng hợp cần được tối ưu hơn. Cơ chế công nhận kết quả đánh giá năng lực người cao tuổi giữa các ngành còn yếu, số liệu thống kê người mất năng lực chưa chuẩn xác.

Kế hoạch công tác tiếp theo

Chúng tôi sẽ tiếp tục quán triệt tư tưởng của Tổng Bí thư Tập Cận Bình về công tác dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, nghiêm túc thực hiện các nghị quyết của Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 20, bám sát sự giám sát hướng dẫn của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc và ủy ban thường vụ, đẩy mạnh cải thiện và nâng cao công tác chăm sóc người cao tuổi mất năng lực, tích cực thúc đẩy hoàn thiện hệ thống dịch vụ mang bản sắc Trung Quốc, để mọi người cao tuổi đều có cuộc sống an lành hạnh phúc khi bước vào tuổi già.

Kiên trì xây dựng toàn diện, hoàn thiện tổng thể hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi

Tăng tốc lập pháp Luật Dịch vụ Chăm sóc người cao tuổi, đưa các nội dung quan trọng liên quan chăm sóc người cao tuổi mất năng lực vào khuôn khổ pháp quyền. Căn cứ vào tình hình hiện tại và tầm nhìn dài hạn, thúc đẩy cải cách phát triển công tác dịch vụ chăm sóc người cao tuổi trong thời đại mới, tập trung tháo gỡ các trở ngại hệ thống, ưu tiên chăm sóc người mất năng lực, điều chỉnh và hoàn thiện các chính sách, biện pháp, thúc đẩy phối hợp đồng bộ giữa dịch vụ chăm sóc, bảo đảm xã hội và hỗ trợ y tế, hình thành hệ thống dịch vụ chăm sóc phù hợp với chiến lược quốc gia ứng phó già hóa dân số và tiến trình hiện đại hóa có đặc trưng Trung Quốc. Phát huy vai trò điều phối của cơ quan người cao tuổi Trung ương trong xây dựng nguồn nhân lực và hệ thống đánh giá năng lực người cao tuổi, tăng cường phối hợp liên ngành, nâng cao sức mạnh tổng hợp trong công tác chăm sóc người mất năng lực.

Kiên trì tích hợp chăm sóc, nâng cao cải cách cấu trúc cung ứng

Tập trung nâng cao năng lực chăm sóc người mất năng lực, xây dựng mạng lưới dịch vụ chăm sóc ba cấp vùng huyện, xã và thôn (khu phố), phát huy vai trò kết nối cung cầu và tích hợp nguồn lực dịch vụ, thúc đẩy mở rộng dịch vụ chăm sóc tại cộng đồng, tại gia đình và cơ sở, xây dựng mạng lưới dịch vụ phục vụ trong vòng 15 phút ở cộng đồng, phát triển các tổ chức dịch vụ chăm sóc hòa nhập cộng đồng, đáp ứng tối đa nhu cầu người cao tuổi về dịch vụ thuận tiện, gần gũi. 

Thí điểm xây dựng mô hình chăm sóc toàn diện ở cấp huyện cho người cao tuổi mất năng lực và thúc đẩy khắc phục điểm nghẽn dịch vụ chăm sóc ở nông thôn, xây dựng và mở rộng giường chăm sóc theo cấu trúc phù hợp, đẩy nhanh xây dựng hệ thống chăm sóc người mất trí, tăng cường phối hợp giữa tổ chức dịch vụ chăm sóc và y tế, xây dựng kênh kết nối chuyển đổi dịch vụ hai chiều thuận lợi ổn định. 

Thiết lập hệ thống đánh giá năng lực toàn diện cho người người cao tuổi, thúc đẩy công nhận kết quả đánh giá năng lực trong dịch vụ chăm sóc, bảo đảm xã hội giữa các tỉnh, các ngành sử dụng tại chỗ theo nhu cầu. Trung tâm là chăm sóc người mất năng lực, phát triển hệ sinh thái sức khỏe đồng bộ hỗ trợ giáo dục y tế, phòng ngừa bệnh tật, điều trị bệnh, phục hồi chức năng, chăm sóc lâu dài và chăm sóc an yên, hình thành mô hình cung cấp dịch vụ chăm sóc hài hòa giữa tại gia, cộng đồng và cơ sở. 

Tiếp tục thúc đẩy cải cách cơ chế hoạt động của các cơ sở công lập, nâng cao hiệu quả vận hành để trở thành lực lượng cung cấp dịch vụ cơ bản quan trọng. Phát huy vai trò chính quyền địa phương trong dẫn dắt và hỗ trợ chính sách ưu đãi, mở rộng dịch vụ chăm sóc tại nông thôn và cộng đồng, tập trung phát triển dịch vụ phổ cập, dịch vụ nền tảng và dịch vụ cứu trợ.

Kiên trì đa dạng hóa đầu tư xã hội, hoàn thiện hệ thống hỗ trợ xã hội cho chăm sóc người mất năng lực

Phát động giáo dục về đặc điểm dân số già và văn hóa truyền thống kính trọng người già, khuyến khích tôn vinh những điển hình tiêu biểu về hiếu thảo và tôn kính người già; hoàn thiện chính sách hỗ trợ chăm sóc gia đình, triển khai đào tạo kỹ năng cho người chăm sóc tại gia; tiếp tục thực hiện chỉnh trang nhà ở thân thiện với người cao tuổi, phát huy vai trò chăm sóc của người thân trong gia đình, xây dựng nền tảng hỗ trợ gia đình vững chắc.

Phát triển các dịch vụ chăm sóc thăm nom, quan tâm đối với người già sống một mình, người già không có ai chăm sóc, người già cô đơn, người già sức khỏe yếu, người già mất năng lực; thúc đẩy phát triển dịch vụ tình nguyện giúp đỡ người cao tuổi tại cộng đồng, hỗ trợ xây dựng các tổ chức hội người cao tuổi cơ sở, xây dựng mô hình dịch vụ tương trợ xã hội; thí điểm hình thành cơ chế tích luỹ thời gian chăm sóc trong dịch vụ chăm sóc người cao tuổi nhằm tạo điều kiện cho người cao tuổi khỏe mạnh hỗ trợ người mất năng lực và khiếm khuyết. Khuyến khích các tổ chức từ thiện tham gia và hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi mất năng lực.

Kiên trì phân tầng phân loại, tối ưu hóa hệ thống bảo đảm chăm sóc bền vững

Nghiên cứu và thúc đẩy phân cấp trách nhiệm tài chính và chi tiêu chính phủ trong lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi, xây dựng cơ chế đa kênh ổn định và bền vững về nguồn quỹ phát triển dịch vụ chăm sóc người già, đặc biệt chú trọng chăm sóc người mất năng lực. Hoàn thiện hệ thống bảo hiểm hưu trí đa tầng, xây dựng hệ thống bảo đảm y tế kết hợp các dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. 

Tiếp tục thúc đẩy xây dựng bảo hiểm chăm sóc dài hạn, đồng bộ các quy định về đối tượng, nguồn thu, đánh giá năng lực, tiêu chuẩn chi trả, quy trình vận hành; phối hợp chặt chẽ giữa bảo hiểm chăm sóc, trợ giúp xã hội, an sinh xã hội, từ thiện và bảo hiểm thương mại; đáp ứng nhu cầu đa dạng của người cao tuổi mất năng lực. 

Hoàn thiện hệ thống dịch vụ chăm sóc người cao tuổi cơ bản, tích hợp các dịch vụ chăm sóc đảm bảo điều kiện tiếp cận dịch vụ. Tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ tài chính cho các trường hợp khó khăn, nghiên cứu mở rộng phạm vi đối tượng được hỗ trợ kịp thời, phù hợp.

Kiên trì phù hợp cung cầu, đồng bộ tăng cường đào tạo nhân lực chăm sóc

Tăng cường mở rộng nguồn cung nhân lực lâu dài cho dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, phối hợp giữa các vùng địa lý già hóa nhanh với các vùng có nguồn nhân lực cung ứng dồi dào, chú trọng thu hút và đào tạo người dân thu nhập thấp và từng là người nghèo trở lại làm việc trong ngành chăm sóc người cao tuổi; khuyến khích công nhân lao động từ các tỉnh chuyên xuất khẩu lao động tham gia ngành chăm sóc người già; tăng cường đào tạo kỹ năng chuyên môn cho lực lượng nhân viên hiện có, mở rộng chính sách khuyến khích, nâng cao chất lượng lao động và điều kiện làm việc. 

Phát triển đa dạng các hình thức đào tạo chuyên nghiệp và kỹ năng nghề cho nhân viên chăm sóc, thiết lập hệ thống đánh giá năng lực và chứng nhận nghề, tổ chức các cuộc thi tay nghề toàn quốc và ở nhiều cấp. Đẩy mạnh thu hút và phát triển các nhân lực chuyên ngành y tế, phục hồi chức năng, dinh dưỡng, tư vấn tâm lý và quản lý trong lĩnh vực dịch vụ chăm sóc người cao tuổi; điều chỉnh cấu trúc nhân lực để nâng cao hiệu quả phục vụ. 

Khuyến khích và hỗ trợ các tổ chức đưa dịch vụ chăm sóc người già vào các chính sách hỗ trợ như tích điểm cư trú, chế độ công dân và các ưu đãi khác; tạo điều kiện phát triển các cá nhân và tổ chức tiên tiến trong lĩnh vực chăm sóc người già.

Kiên trì ứng dụng công nghệ, đẩy mạnh nghiên cứu phát triển công nghệ chăm sóc thông minh

Phát triển công nghệ mới, ưu tiên thu hút vốn đầu tư cho các doanh nghiệp chuyên sâu đổi mới công nghệ trong lĩnh vực dịch vụ chăm sóc người già. Khuyến khích phát triển các thiết bị robot chăm sóc, công nghệ tương tác não máy, trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ khắc phục các khuyết tật về thị giác, thính giác, trí nhớ và vận động ở người cao tuổi, giảm bớt gánh nặng chăm sóc bằng nguồn nhân lực con người. Phát triển ứng dụng kỹ thuật số thông minh thân thiện với người cao tuổi, xây dựng môi trường sống an toàn, tiện nghi dựa trên công nghệ số. Tiếp tục tổ chức các cuộc điều tra dân số, khảo sát lâm sàng và đánh giá năng lực người cao tuổi để xây dựng dữ liệu cập nhật thường xuyên về người cao tuổi mất năng lực, kết hợp chia sẻ dữ liệu với các nguồn thông tin dân số, bảo hiểm xã hội và sức khỏe nhằm hỗ trợ quản lý và hoạch định chính sách.

Kiên trì đặt an toàn lên hàng đầu, củng cố phòng ngừa và quản lý chất lượng

Tăng cường xây dựng tiêu chuẩn hóa dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, phát triển và ban hành các tiêu chuẩn cần thiết cấp bách, hoàn thiện hệ thống đánh giá chất lượng và xếp hạng dịch vụ toàn quốc. Xây dựng hệ thống tín nhiệm dịch vụ, nghiêm cấm người có tiền án tiền sự nghiêm trọng liên quan đến an toàn cá nhân tham gia dịch vụ chăm sóc. 

Phát triển hệ thống ứng phó khẩn cấp tại các cơ sở chăm sóc, hoàn thiện các quy định về quản lý các mô hình chăm sóc mới như cơ sở chăm sóc cộng đồng quy mô nhỏ. Tăng cường phối hợp liên ngành, thực hiện cơ chế kiểm tra ngẫu nhiên, công khai kết quả, ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả giám sát, đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi mất năng lực.

HẢI HIỀN

Nguồn: http://www.npc.gov.cn